1. |
||||
|
Nawet w najodleglejszych zakątkach świata czci się duchy przodków i bliskich. Osadnicy tatrzańscy o najtwardszych charakterach wyrywali naturze skrawki ziemi, błagając Ducha Gór o przychylność, a waleczni następcy bronili jej przed wrogiem i siłami natury. Przodkowie Trebuniów-Tutków ze znaczących niegdyś rodów pasterskich otrzymywali polany z królewskich nadań. Ich potomkowie strzegą tatrzańskich hal tradycją i pieśnią. Magiczna pieśń – litania, ma siłę przywoływania duchów przodków i odwołuje się do ukrytych mocy, uśpionych w tatrzańskich jaskiniach i hardych, góralskich sercach. Wyraża też tęsknotę za tymi, których już nie ma – jak w gruzińskiej pieśni o zaginionym bracie, który poszedł na wojnę.
The spirits of ancestors and family members are celebrated in the furthest parts of the world. The hardiest settlers in the Tatra mountains wrestled land from nature, bit by bit, begging the Spirit of the Mountains for its favour, and their valiant descendants protected it from enemies and the forces of nature. The forefathers of Trebunia-Tutka, deriving from once important shepherding lines, were granted grazing land by a royal decree. Their descendants now protect the Tatra pastures with traditions and song. The magical litany-song has the power to call the spirits; it draws on the hidden powers dormant in the Tatra caves and proud highlander hearts. It also expresses longing
for those who have departed – like in the Georgian song about a missing brother who went to war.
|
||||
2. |
||||
|
Wolność, honor i miłość – najpiękniejsze i najbardziej cenione wartości, które wielu górali kosztowały życie. Zbójnicki etos nieodmiennie łączył się z ideałem miłości aż po grób, pięknej i tragicznej. Przeczuwając rychłe pojmanie, zbójnik prosi o pomoc swoją ukochaną. To romantyczne i pobożne życzenie nigdy się nie spełni, bo wypełnia je smutek przeznaczenia. Łagodzi go liryka gruzińskiej pieśni o miłości, wyznawanej dziewczynie przez zakochanego chłopca.
Freedom, honour and love – the most beautiful and cherished values, that cost many highlanders their lives. The highwayman ethos invariably includes the ideal of love “until death do us apart”, love both beautiful and tragic. Fearing impending apprehension, a robber asks his beloved for help. The romantic and naïve wish will never come true, for it is full of the sadness of destiny. It is only soothed by the lyricism of the Georgian love song, an expression of love from a besotted boy to a girl.
|
||||
3. |
Do Tańca / Let's Dance
02:40
|
|||
|
Zalotne i żartobliwe śpiewki gruzińskie o konnej wyprawie z gór ku tętniącym życiem dolinom, wprowadzają w klimat radosnej zabawy w karczmie. Rozpoczyna ją góralski taniec staroświecki o wołoskim rodowodzie: „Po dylu” i „Drobny brzezowicki” – pełen energii i brawury popis śwarnego juhasa. Pasja, z jaką tancerz wykonuje figury zdarza się tylko w górach, niezależnie od szerokości geograficznej. Kipiące energią i dzikością męskie tańce gruzińskie łączy z Podhalem podobne zapamiętanie. A uważna tancerka sunie obok z gracją, zgodnie z nakazami wieków i tradycji.
Flirtatious and playful Georgian ditties about a mounted trip to the vibrant valleys introduce the atmosphere of a joyful party at an inn. It kicks off with an old highland dance of Vlach origin: “Po dylu” and “Drobny brzezowicki” – an energetic and full of bravura display by a handsome shepherd (śwarny juhas). The passion apparent in the dance moves can only be witnessed in the mountains, regardless of the latitude. Brimming with energy and rawness, the male Georgian dances share the fervor with the Podhale region. And an attentive
female dancer moves along, full of grace, in accordance with centuries’ old tradition.
|
||||
4. |
||||
|
W Gruzji żyją ludzie o pięknych, naznaczonych słońcem, wiatrem i górami rysach, weseli i pogodni, ale ze znajomą melancholią w oczach i pieśniach. Kobiety charakterne, ale subtelne, o długich włosach, które nadzwyczaj ceni się jako nieodzowny atrybut urody. Takiej ukochanej szuka wśród chmur stęskniony młody Gruzin. Odpowiada mu góralska dziewczyna, skarżąc się na samotność i wiecznie nieobecnego kochanka, który znów wyruszył równać świat.
Georgia is inhabited by people with beautiful faces, weathered by sun, wind and the mountains. They are cheerful and happy, but their eyes and their songs hide a familiar melancholy. Strong yet subtle women, whose long hair is an indispensable attribute of their beauty. That is the beloved a young Georgian longs for and seeks in the clouds. In reply, a highland girl sings of loneliness and an absent lover who once again left to mend the world.
|
||||
5. |
||||
|
Spinka, opasek, „zamawiane” kierpce, zioła i świeczka „z palca porońcencio” to zaczarowane przedmioty i amulety góralskie. Najważniejsza dla zbójnika jest ciupaga – najwierniejsza frejerka czyli kochanka. Mieszkańcy Karpat wierzą, że to dzięki nim stają się nieśmiertelnymi herosami, opiewanymi w opowieściach i wspomnieniach. Towarzyszą im radosne pieśni megrelskie w prastarym dialekcie Kaukazu Południowego.
“Spinka” (male shirt pin), “opasek” (a wide leather belt), ”made-to measure kierpce” (traditional leather shoes), herbs and a candle made of a finger of a miscarried baby are all magical objects and Highlander’s amulets. “Ciupaga” (shepherd’s axe) is the highwayman’s most treasured possession – his most faithful “frejerka” (beloved). The people of the Carpathians believe they make them immortal heroes of the folk songs
and tales. They are accompanied by joyful Megrelian songs in an ancient dialect of the South Caucasus.
|
||||
6. |
Pożegnanie / Farewell
04:59
|
|||
|
Poruszająca spowiedź i curriculum vitae dojrzałego i doświadczonego mężczyzny, który żegna się z życiem. Góralski myśliwy – polowac i zbójnik tatrzański nie umiera w pościeli. Po burzliwym życiu pisana jest mu honorno śmierzć, tak jak gruzińskiemu bohaterowi Shavlego, osławionemu w bojach o wolność. W górach zostawił zakopane „zaklęte” skarby, a w dolinach płaczące po nim dziewczęta.
A moving confession and a life story of a mature and experienced man bidding farewell to life. A Highlander hunter – “polowac” – and a highwayman do not die in bed. Following a dramatic life, they are headed for an honourable death – just like the Georgian hero Shavlego, who earned his glory fighting for freedom. In the mountains he left behind secret hidden treasures, and in the valleys – young girls crying over him.
|
||||
7. |
W Lesie / In the Forest
03:11
|
|||
|
„Jak gra chuniri to trzeba tańczyć!”– a górali do tańca zachęcać nie trzeba! Krzesany po osiem w rytmie
wybijanym podkutymi kierpcami, aż iskry lecą, przypomina tokowanie ptaków. Przyroda i natura wyznaczają rytm góralskiego dnia: życie w dolinach to praca, po niej zabawa, posiady i... flirty. W wiązance melodii tanecznych z gruzińskiego regionu Rachuli słychać przestrogę ”Nie dotykaj żony sąsiada, bo ona jak rodzina” i „Uważaj na niego, bo chce kupić twojej dziewczynie sukienkę”!
“When chuniri plays, you must dance!“ – and highlanders need no further encouragement. “Krzesany”, a traditional dance from Podhale, involves dancers jumping and clicking their heels mid-air to produce
sparks with segs in their heels and is reminiscent of bird courtship display. Nature sets the rhythm of the day in the mountains: life in the valleys is work and then play, parties and … flirting. The medley of
dance melodies from Racha region in Georgia spells a warning: “Do not touch your neighbour’s wife, she is like family” and “Keep an eye on him, he wants to buy your girlfriend a dress!”
|
||||
8. |
Hej Giewoncie
04:28
|
|||
|
Dostojna góra Giewont, zwana „Śpiącym Rycerzem” to symbol Podtatrza. Legenda głosi, a „najstarsi
górale” potwierdzają, że w turniach Giewontu śpi zaklęte wojsko króla polskiego Bolesława Śmiałego, które zbudzi się, gdy przyjdzie czas... Muzyczny hołd, który brzmi jak pogańska modlitwa, tajemniczemu szczytowi składa Władysław Trebunia-Tutka, kronikarz dawnej góralszczyzny, artysta plastyk, wybitny mistrz tradycyjnej góralskiej muzyki i jego syn Krzysztof, żyjący i tworzący w cieniu Giewontu.
The majestic Giewont, a mountain also referred to as the “Sleeping Knight”, is a symbol of Podtatrze region. The legend says, as confirmed by the oldest highlanders, that the mountain shelters the knights of the Polish king Bolesław Śmiały, sleeping under a magical spell, only to be broken when the time comes…
Władysław Trebunia-Tutka, a chronicler of old dialect from the region, a painter and master of traditional highlander music, together with his son Krzysztof, who lives and works in the shadow of Giewont, pay musical tribute to the mysterious peak, reminiscent of a pagan prayer.
|
||||
9. |
||||
|
Sukoj a nońdzies. Poczucie braterstwa i przeczucie spotkania towarzyszyło wszystkim poczynaniom muzyków. Dwojnica, fujara i pasterski róg prowadzą nas z górskich polan do miasta wśród wzgórz i Świętych Miejsc. Wybrzmiewają tam Tushuri – melodie spod Kazbeku, z najwyższych gór w Gruzji, oraz Kalakuri, z gwarem miejskiego folkloru. Przy góralskiej watrze, pijąc gruzińskie hvino i cza-czę spotykamy się w najwłaściwszym miejscu i czasie, wędrując pomiędzy tym, co było i tym, co będzie...
Seek, and ye shall find. A sense of fraternity and a premonition of a meeting was with the musicians throughout. Double flute, fujara and shepherd horn take us from the mountain pastures to a city among
hills and Holy Places. You can hear Tushuri there – melodies from Kazbek, the highest mountains in Georgia, and Kalakuri with the buzz of urban folklore. We meet by a mountain bonfire, drinking Georgian hvino and chacha, in the perfect time and place, between what was and what will be…
|
||||
10. |
||||
|
Kiedy w górach topnieją śniegi i słońce wznosi się nad szczytami, z dolin i wsi wyruszają pasterze ze stadami. Witają górskie hale śpiewem, słychać pobekiwanie owiec i okrzyki juhasów. Wtórują im
owcze dzwonki, które odpędzają złe moce i duchy, niosą wiosenną radość i nadzieję na urodzajne lato. „Redyk” to coroczny rytuał i wędrówka po znajomych szlakach, pożegnanie i powitanie. Droga, która kończy się przy dźwiękach podhalańskiej kozy i gruzińskiej gudastviri, przy muzyce tych, którzy ciągle są w drodze...
When the snow melts in the mountains and the sun rises high above the peaks, the shepherds set off from valleys and villages with their herds. The meadows are greeted with song, bleating of sheep and the
shepherds’ cries. The sheep bells reply in turn, warding off evil spirits, and bringing spring joy and the hope for a good summer. “Redyk”, or trailing of the sheep, is an annual ritual and a trek along familiar
routes - both a welcome and a good bye. The journey end is filled with the sounds of Polish highlanders’ bagpipes and Georgian Gudastviri, the music of those who are still on the road…
|
||||
11. |
||||
|
Jednym z najstarszych góralskich mitów jest niezłomność tatrzańskich zbójników, a w Tatrach widywano duchy tych, którzy zginęli w obronie ślebody, honoru i w walce o wolność. Zwłaszcza harnasie przed nikim nie zginali karku, nienawykli do ograniczeń i trudu pracy na roli. Jak opowiada stara pieśń, zbójnik nie umiera sam: jest z nim jego pełna fantazji młodość, szalona miłość, wspomnienie odwagi w najtrudniejszych chwilach. „Zawse wierchowoł nie bedzies, ale coś uwierchowoł – to twoje”.
The steadfastness of the Tatra highwaymen is one of the oldest highlander myths, and the spirits of those who fought and died for freedom and honour are said to have been seen in the mountains. The leaders (harnasie) especially bowed to no one and were unaccustomed to the limitations and hard work in the field. According to the old song, a Highwayman never dies alone: his vibrant youth, crazy love, and a memory of bravery in the hardest moments are all with him. ” You won’t be at the top of the world forever, but what you’ve seen thus far is yours.
|
||||
12. |
Anioł / Angel
02:58
|
|||
|
W tej wizji góralskiego raju i anielskich bytów, otaczających Człowieka Gór, świetlista ranna poświata, białe szczyty i szaty aniołów to jedność. Czy człowiek może być dla drugiego człowieka duchem opiekuńczym,
świecić bliźniaczym płomieniem mimo granic, odległości, kultur? Duchy Gór pilnie strzegą swoich ludzi i swoich tajemnic. Mimo tego, właśnie poznaliśmy jedną z nich...
A vision of Highlander paradise, where the bright morning sunlight, white peaks and the robes of the angels become one. Can one human be a guardian spirit to another or shine with a twin light despite borders, distance, different cultures? The Spirits of the Mountains jealously protect their people – and their secrets. Despite that, we have just unveiled one of them…
|
||||
Unzipped Fly Records Warszawa, Poland
Unzipped Fly Records is an indie label estabilished in Warsaw / Poland by producer Karol Czajkowski.
Our music is REAL, and contains the best phenomenas in a borderlands of alternative / jazz / ethno music in Poland.
If you like Duch Gór / The Spirit of the Mountains, you may also like:
Elyse Weinberg: Greasepaint Smile
by Elyse Weinberg
featured on Bandcamp Radio Feb 14, 2017
go to album
featured on Bandcamp Radio Mar 7, 2022
go to album
Cry My Heart, Cry! Songs from Testimonies, Vol. 2
by Zisl Slepovitch Ensemble & Sasha Lurje
Originally sung by Holocaust survivors in Yiddish, Polish and French, this moving album is now available in a gorgeous LP package.
go to album
A murderer’s row of producers—Swordman Kitala, Dengue Dengue Dengue, DJ Danifox—put their own spin on Obeka’s original tracks.
go to album
COQUNGELI
by Mario Swagga & DJ Silila
Dar Es Salaam's Mario Swagga & DJ Silila present an EP of ebullient singeli, the hyperspeed Tanzanian club music catching on worldwide.
go to album
Rising Cape Verdean-Portuguese producer DJ Doraemon is back, incorporating kuduro/batida references into his rough, raw sound.
go to album
Only Now
by Warsaw Afrobeat Orchestra
featured on Bandcamp Radio Dec 10, 2013
go to album
